SAP CO Yönetim/Maliyet Muhasebesi Kontrol ve Karlılık Analizi Modülüne Tüm Yönleri İle Bakış
SAP S4HANA CO Maliyet Muhasebesi Kitabı
Yazarı : Serdal Dede
SAP ERP’DE UÇTAN UCA MALIYET MUHASEBESI UYGULAMALARI VE MODÜL ENTEGRASYONLARI :
Finansal başarının basit bir bireysel girişimden tutun da dünyanın en büyük çok uluslu şirketlerine
kadar kadar geçerli olan temel performans göstergesi “üretilen ürün ve hizmetlerin işletmeye maliyetinin
daha üzerinde bir fiyatlama ve satışı ile elde edilen kârdır.”
Analitik bakış açısı ile kârlılığı sağlamak için iki yöntem kullanılır.
• Ürünün satış fiyatını arttırmak,
ya da
• Maliyeti düşürmek,
Her iki seçenekte de karar alabilmek için ürünün maliyetinin biliniyor olması teknik olarak ön şarttır.
Ürün maliyetini tespit edebilmek için yönetim ve üretim sürecinde oluşan bütün verilerin kayıt altına
alınması ve dağıtım algoritmaları ile raporlanması gerekir.
Bu kitabın yazılış amacı da tamamen parametrik olan SAP CO Maliyet Muhasebesi yapısının nasıl uyarlandığının
uçtan uca aktarılarak anlaşılması, gerçek iş senaryoları örneklerinde kullanımı ve yanı sıra diğer
tüm modüller ile entegrasyonlarının açık bir şekilde belirtilmesidir.
CO Kitaba Genel Bakış,CO başlıbaşına bir iş süreci olmayıp işletme genel faaliyetlerinin sonucudur. Bu nedenle kitabımızda FI dan başlanarak MM SD PP modüllerine kadar tüm yapı CO ilişkisi açısından ele alınmıştır.
FI Genel Muhasebe,Temel FI uyarlamaları ve hesap planından genel parametrelerine kadar çalışabilir bir FI Şirket kodu uyarlaması kitabımızın başlangıcında yer almaktadır.
Masraf Çeşitleri Muhasebesi,
Masraf Yeri Muhasebesi,
SAP CO Lojistik Entegrasyonları,
Ürün Maliyet Muhasebesi,
İç Sipariş,
SAP CO Maliyet Muhasebesi Kitabı İÇİNDEKİLER
1 İşletme Senaryosu SERAL Teknoloji A.Ş.
1.1 SERAL Fiziksel Organizasyonu
1.2 SERAL Sap Organizasyonu
2 Temel Tanımlar
2.1 Genel Ülke Parametreleri (OY01)
2.1.1 Endeks PB
2.1.2 Sağlam PB
2.1.3 FI Hesaplama Şemaları
2.2 Yeni Bir Para Biriminin Tanımı
2.3 Hesap Planı
2.3.1 Tek Düze Hesap Planı
2.3.2 Hesap Planının SAP’de görünümü ve hesap listesi (S_ALR_87012326)
2.3.3 Hesap Planının Yaratılması (OB13)
2.3.4 Hesap Planının Clientlar Arası Taşınması (OBY9)
2.3.5 Hesap Planı Raporu (S_ALR_87012326)
2.3.6 Hesap Planı’nın Offline olarak taşınması
2.3.7 Hesap Planının Raporlanması
2.4 Şirket Kodu
2.4.1 Şirket Kodunun Kopyalama Yöntemi İle Oluşturulması (EC01)
2.4.2 Şirket Kodunun Hesap Planına Atanması (OB62)
2.4.3 Şirket Kodu İçin Ek Ulusal Para Birimleri (OB22)
2.4.4 Şirket Kodunun Hesap Planının Taşınması
2.4.5 Mevcut Bir Hesap Planının Tüm Verileri İle Kopyalanması
2.4.6 Kayıt Dönem Varyantının Belirlenmesi
2.4.7 Şirket Koduna Kayıt Dönem Varyantı Atanması
2.4.8 Finansal Kayıt Dönemi Yönetimi (OB52)
2.4.9 Numara Alanları Bakımı (FBN1)
2.5 İş alanı (Business Area)
2.5.1 Konsolide İş Alanı (OBB7)
2.5.2 İş Alanı Tanımı (OX03)
2.5.3 İş Alanının Konsolide İş Alanına Tayini (OBB6)
2.5.4 İş Alanına Üretim Yeri Değerleme Birimi ve Bölüm Tayini (OMJ7)
2.5.5 Satış Dağıtım İş Alanları Tayinleri (OVF2/OVF0/OVF1)
3 CO Kontrol Kodu (OKKP)
3.1 Kontrol koduna Şirket Kodu/Kodları Tayini (OX19)
3.2 Bileşenleri Etkinleştir/Denetim Göstergesi
3.3 CO Belgeleri Numara Aralık Bakımı (KANK)
3.4 Versiyon Bakımı (OKEQ)
3.5 Satış Masrafları Prosedürünün Etkinleştirilmesi
3.6 Geçerli Kontrol Kodu
4 Kâr Merkezi Muhasebesi
4.1 Güncel Kontrol Kodunu Belirle
4.2 Kontrol kodu için ayarların bakımı (0KE5)
4.3 Bölüm Tanımlama
4.4 Yapay Kâr Merkezi Yaratılması (KE59)
4.5 Kâr Merkezi Tanımlama (KE51)
4.6 Kâr Merkezi Standart Hiyerarşisi Oluşturma (KCH4)
5 Masraf Çeşitleri Muhasebesi
5.1 Masraf Çeşidi Tipi
5.2 Birincil ve İkincil Masraf Çeşitlerinin Otomatik Olarak Yaratılması
5.3 Masraf Çeşitlerinin Manuel Tanımı (KA01 / KA02 / KA03 / KA06)
5.4 İkincil Masraf Çeşitlerinin Oluşturulması ve Düzenlenmesi (KA06 / KA02)
5.5 İşlev Alanı (FM_FUNCTION)
5.6 Öznitelik Grubu
5.7 Seral İş Senaryosu İkincil Masraf Çeşitlerinin Tanımı
5.8 Masraf Çeşidi Gruplarının Oluşturulması (KAH1)
6 Masraf Yeri Muhasebesi
6.1 Masraf Yeri Hiyerarşisi (OKEON)
6.2 Masraf Yeri Grubu Oluşturma (KSH1/KSH2)
6.3 Masraf Yeri Türleri (OKA2)
6.4 Masraf Yerinin Oluşturulması (KS01)
6.4.1 Temel Veriler
6.4.2 Denetim Verileri
6.5 Masraf Yeri Raporlama (KS13)
6.6 Ön Tanımlı Masraf Yerleri Belirlemesi
6.7 İstatistiksel Göstergeler (KK01)
6.7.1 Göstergelerin Toplu Raporlaması (KAK3)
7 Aktivite Türleri
7.1 Aktivite Türünün Oluşturulması (KL01)
7.1.1 Aktivite Türlerinin Topluca görüntülenmesi (KL13)
7.1.2 Aktivite Türlerinin Kategorileri
8 Masraf Yeri Planlama
8.1 İstatistiksel Gösterge Bazında Planlama (KP46)
8.2 Masraf Yeri Raporu ( S_ALR_87013618)
8.3 Aktivite Türü Birim Fiyat Planlaması (KP26)
8.3.1 Kur Girişi (OB08)
8.4 Aktivite girdisi Planlaması
8.4.1 Aktivite Bağımlı Aktivite Girdisi Planlama (KP06)
8.4.2 Aktivite Bağımsız Aktivite Girdisi Planlama (KP06)
8.5 Masrafların Dağıtımı
8.5.1 Birincil Masrafların Mahsuplaştırılmasındaki Planlı Dağıtım Devresi
8.5.2 Dolaylı Aktivite Mahsuplaşması İçin Devre Tanımı (S_ALR_87005471)
8.5.3 Ayrıştırma (KSS4)
8.5.4 Ayrıştırma Yapısının Tanımlanması (OKES)
8.5.5 Ayrıştırma Yapısının Masraf Merkezine Atanması (OKEW)
8.5.6 Ayrıştırma Fonksiyonunun Yürütülmesi (KSS4)
8.6 Masraf Planlama Muhasebesi Bölüm Özeti
9 Masraf Yeri Fiili Gider Yönetimi
9.1 Bütçe Profilinin Tanımlanması (OKF1)
9.2 Masraf Yeri Bütçesinin Oluşturulması (KPZ2)
9.3 Fiili Verilerin Girişi (FB50)
9.4 Münferit Kalem Transfer Kaydı (KB61)
9.5 Fiili Aktivite Girişi (KB21N)
9.6 Fiili Aktivite Birim Fiyat Girişi (KBK6)
9.7 Fiili İstatistiksel Gösterge Giriş/Görüntüleme(KB31N / KB33N)
9.8 Fiili Toplam Dağıtım Devresi Oluşturulması (KSU1)
9.8.1 Değerleme Maliyeti Masraf Çeşidi (KA06)
9.8.2 Fiili Dağıtım Devresinin Oluşturulması (KSU1)
9.8.3 Fiili Dağıtım Devresinin Yürütülmesi (KSU5)
9.8.4 Aktivite Fiili Birim Fiyat Hesaplaması (KSII)
9.9 Fiili Dolaylı Aktivite Mahsuplaşması Devresi (S_ALR_87005792)
9.9.1 Fiili Indirek Aktivite Devresinin Yürütülmesi (KSC5)
9.9.2 Fiili Masraf Münferit Kalem Raporu (KSB1)
9.10 Fiili Masraf Ayrıştırması (KSS2)
9.11 Fiili Masraf Muhasebesi Bölüm Özeti
10 İç Sipariş
10.1 Kontrol Kodunda Sipariş Yönetiminin Etkinleştirilmesi (OKKP)
10.2 İç Sipariş Ana Verileri (KOT2_OPA)
10.2.1 Sipariş Tipi
10.2.2 İç Sipariş Türü
10.2.3 Gerçek İç Sipariş Türü YOY: Yapılmakta Olan Yatırımlar
10.2.4 Siparişe İlişkin Numara Alanları Bakımı (KONK)
10.2.5 Sipariş İçin Sınıf Üretilmesi (OKQ3)
10.2.6 Model Sipariş Tanımı (KOM1)
10.3 İç Sipariş Planlama
10.3.1 Kullanıcıya Özgü Planlayıcı Profili Bakımı (KP34)
10.3.2 Genel Planlama İçin Plan Profili Bakımı (OKOS)
10.4 Masraf Yükleme
10.4.1 Mahsuplaştırma Şeması Bakımı (OKO6)
10.4.2 Masraf Yükleme Profili Bakımı (OKO7)
10.4.3 Masraf Yükleme Belgeleri İçin Numara Alanlarının Bakımı (SNUM/KO8N)
10.4.4 Örnek İç Sipariş Girişi ve Takibi (KO01)
10.5 Bilanço Raporu
11 Masraf Yerleri Kayıt Yönetimi
11.1 Masraf Yeri Varsayılan Hesap Tayini (OKB9)
11.2 İkameler İçin Olaylar (OKC9)
12 SAP CO Lojistik Entegrasyonları
12.1 Üretim Yerleri (EC02)
12.2 Depolar (OX09)
12.3 Satınalma ve Malzeme Yönetimi MM
12.3.1 Malzeme
12.3.2 Malzeme Değerleme Türü (Valuation Type)
12.4 Hesap Belirlemesi (OBYC)
12.4.1 Tahmine Dayalı Blokaj Değeri (OMRG)
12.4.2 Hesap Belirleme Checklisti
12.5 Satıcı Tanımlanması
12.6 Üretim PP Maliyet CO Entegrasyonları
12.6.1 Malzeme Ana Verisi (MM01)
12.6.2 Ürün Ağacı (CS01)
12.6.3 İş Merkezi (CR01)
12.6.4 Rotalama (CA01)
13 Ürün Maliyet Muhasebesi
13.1 Malzeme Maliyeti İçin Temel Ayarlar
13.2 Maliyet Hesaplama Şeması (KZS2)
13.3 Miktarsal Yapı İle Malzeme Maliyeti Tahmini
13.4 Maliyet Varyantlarının Tanımı (OKKN)
13.4.1 PPC1 Planlanan maliyet hesaplaması (Malzeme)
13.4.2 PPC2 Hedef mly.hspl. (Mlz.)
13.4.3 PPC3 Güncel mly.hspl. (Mlz.)
13.4.4 PREM Masraf Alıcısı Ön MH
13.4.5 Maliyet Hesaplama Varyantları Tanımları (OKKN)
13.4.6 Masraf Öğesi Şeması Tanımı (OKTZ)
13.5 Miktar Yapısı İle Malzeme Maliyet Hesaplaması (CK11N)
13.6 Hata Analizi (CK11N Günlük )
13.7 Birim Fiyat Analizi (CK11N)
13.8 Birim Fiyat Güncellemesi ve Onayı (CK24)
13.9 Gelecek Ay Plan Fiyatının Güncellenmesi
13.10 Dönem Kapatma Malzeme Ana Verileri (MMPV)
13.11 CK24 Onay
13.11.1 Onaylanabilir Dönemler (CK22)
13.12 Fiili Üretim
13.12.1 Stok Girişi
13.13 Maliyet Objelerinin Kontrolü Sipariş Tipinin Tanımlanması (OPJH)
13.14 Sipariş Tipine Bağımlı Parametrelerin Tanımı
13.15 Sipariş Denetimi Görünümü (OPJK)
13.16 Terminleme Parametrelerinin Tanımlanması (OPU3)
13.17 Sipariş Teyit Parametreleri (OPK4)
13.18 Maliyet Hesaplama Varyantları (OPL1)
13.19 Sipariş Maliyet Hesaplaması İçin Değerleme Varyantları (OPK9)
13.20 Üretim Siparişinin Girişi (CO01)
13.20.1 Yarımamüllerin Üretimi
13.20.2 Sipariş Onayı (Release)
13.20.3 Üretim Teyidi. (CO15)
13.20.4 Hata Analizi (COGI)
13.20.5 Yarımamül Sipariş İçin Mal Hareketleri.
13.20.6 Mamülden Otomatik Mal Hareketleri İçin Genel Ayarlar
13.20.7 Mamülün Üretimi
13.20.8 Günlüğe Bakış
13.20.9 Masraf Ögelerine Ayırma
13.20.10 Masraf Analizi
13.20.11 Siparişin Onaylanması Release
13.21 Üretim Siparişi Teyidi – Confirmation (CO15)
13.22 Mamülden Manuel Mal Hareketleri
13.23 Problem Çözümü:
13.24 Geçmiş Döneme Sipariş ve Teyid
13.25 Maliyet Fiyat analizi (CK13N )
13.26 Genel Masrafların Hesaplanması (KGI2)
13.27 Fiili Sonuçların Mali Muhasebeye Aktarımı
13.28 Seri Üretimde Ürün Maliyet Hesaplamaları
13.28.1 Malzeme Üzerindeki Konfigurasyonlar (MM01/MM02)
13.28.2 Üretim Masraf Alıcılarının BelirlenmesiPreliminary Cost Estimation (KKF6N)
13.28.3 Bilgi Kaydı Birim Fiyatları (ME1M)
13.29 Malzeme Defteri
13.29.1 Malzeme Defteri ve Fiili Maliyetlendirmenin Aktivasyonu (OMX1)
13.29.2 Canlı Kullanıma Geçiş (CKMSTART)
13.29.3 Malzeme Ana Verisi Ön Şartlar
13.29.4 Malzeme Defteri Geçiş Check Listi
13.29.5 Malzeme Defteri Datası
13.30 Malzeme Fiyat Belirlemesi
14 Malzeme Birim Fiyat Güncelleme Yöntemleri
14.1.1 Fiyatlandırma İndikatörü (CKMM)
14.1.2 Standart Fiyat Güncelleme (CKMPRPN)
14.1.3 Manuel Fiyat Değişikliği (MR21)
15 Standart Fiyat ile Seri Üretim Senaryosu
15.1 Malzeme Ana Verileri Girişi (MM01)
15.2 Satınalma Bilgi Kaydı Girişi (ME11)
15.3 Maliyet İçin Lojistik Tanımlamaları
15.3.1 Ürün Ağacı (CS01)
15.3.2 Üretim Rotası (CA21)
15.3.3 Üretim Versiyonu (MM02/MİP4 veya C223)
15.3.4 Malzeme Seri Üretim Bilgileri (MM02/MİP4)
15.3.5 Seri Üretim Profili Detay Bilgisi (OSP2)
15.4 Sistem Üzerinden Fiyat Yönetimi (CK11N / CK24)
15.5 Standart Fiyat Onayı (CK24)
15.5.1 Üretim Masraf Alıcısı Oluşturulması (KKF6N)
15.5.2 MF30 Ön Maliyet Hesaplaması
15.5.3 Gerekli Hammaddelerin Hazır Edimi
15.6 MFBF Seri Üretim Teyidi
15.6.1 Mal Giriş Muhasebe Belgesi
15.6.2 Maliyet Muhasebesi Belgesi
15.6.3 Malzeme Defteri Belgesi
16 Periyodik Fiili Maliyet HesaplamasıMalzeme Defteri Kapanışı
16.1 Fiili Maliyet Hesaplama Kokpiti (CKMLCP)
16.1.1 Seçim
16.1.2 Sıra Düzenini Belirle
16.1.3 Tek Düzeyli Fiyatlandırma
16.1.4 Tek Düzeyli Fiyatlandırma Analizi
16.1.5 Çok Düzeyli Fiyatlandırma
16.1.6 Tüketimin Yeniden Değerlemesi
16.1.7 Kapanış Kaydı
16.1.8 Malzeme Fiyatlarını İşaretle
16.1.9 Fiyat Değişikliklerinin Onayı (CKME)
16.2 Yarımamül Değerleme
16.2.1 Yarımamül Yeniden Değerleme Aktivasyonu (OMXW)
16.2.2 Sonuç Analizi Anahtarı (OKG1)
Kitabımızı tüm internet kitapçılarından temin edebilirsiniz . Bazı sipariş linkleri aşağıda belirtilmiştir.
EXPOZE SAP S/4 HANA CO Maliyet Muhasebesi Serdal Dede
Kitap Yurdu SAP S/4 HANA CO Maliyet Muhasebesi Serdal Dede
Babil SAP S/4 HANA CO Maliyet Muhasebesi Serdal Dede
idefix SAP S/4 HANA CO Maliyet Muhasebesi Serdal Dede
DR Kitap SAP S/4 HANA CO Maliyet Muhasebesi Serdal Dede
FICOSOFT SAP S/4 HANA CO Maliyet Muhasebesi Serdal Dede
Maliyet Muhasebesi Organizasyon Öğeleri
Karlılık Alanı, karlılık ,satış ve pazarlama kontrolü alanında ki en yüksek raporlama düzeyidir ve pazarın parçalara ayrılması ve yapılandırılması için kullanılan Karlılık Analizinin(CO-PA) , merkezi organizasyon öğesidir.
Kontrol Kodları, , Maliyet Muhasebesi ve Kontrol içinde, bir organizasyonun dahili muhasebe işlemlerini yapılandırırlar. Maliyetlerin hesaplanması için kapalı birimleri temsil ederler. Tüm dahili mahsuplaştırmalar yalnızca aynı kontrol koduna ait nesneleri birbirleriyle ilişkilendirirler.
Şirket kodları, FI içindeki bağımsız muhasebe birimleridir. Harici raporlama amacıyla kullanılabilecek en küçük organizasyonel birimi temsil ederler. Harici raporlama, bilanço ve kar /zarar tablosu gibi mali raporlar için gerekli tüm girişlerin yapılmasını ve tüm belgelerin üretilmesini kapsar.
İş Alanı, mali Muhasebe'de bir şirket içindeki özel işlem düzeylerini ve yönetim alanlarını temsil eden bir organizasyon öğesidir. Mali Muhasebe işlemlerin belirli iş alanlarına tayin edebilirsiniz. Mali Muhasebe'de (FI) iş alanları temelinde dahili bilanço ve kar/zarar tablosu hazırlayabilirsiniz.
Üretim yeri, Lojistik'te bir organizasyon öğesidir. Bir organizasyonu üretim,satınalma, fabrika bakımı ve malzeme planlama için ayrıntılandırmakta kullanılır. Üretim yerleri Lojistik'te Malzeme Yönetimi ve Üretim Planlama ve Kontrol'de kullanılırlar. Bir üretim yerinde malzeme veya hizmet üretimi yapılır.
Masraf Çeşitleri Muhasebesi
Mali Muhasebe'de yaratttığınız gider hesaplarına karşılık gelen birincil masraf çeşitlerini Maliyet Muhasebesi ve Kontrol'de yaratmanız gerekir. Bu FI'daki giderlerin CO'daki birincil hesaplarla mutabık olmasını garanti eder. CO'da birincil masraf çeşitlerini yaratmadan önce, FI'da gelir/gider hesaplarını yaratmalısınız.
Bir birincil masraf çeşidine kayıt yapabilmek için, giderlerin kaynağını tanımlayacak bir masraf taşıma nesnesine (masraf yeri gibi) gerek vardır. Malzeme giderleri ve maaş giderleri birincil masraf çeşitlerine örnek olabilir.
Bu masraf çeşitleri, aktivite mahsuplaştırmaları , toplam dağıtım ve masraf yükleme gibi durumlarda dahili değer akışlarını kaydetmek için kullanılırlar. FI'da kendilerine karşılık gelen defteri kebir hesapları yoktur, sadece CO içinde tanımlanırlar.
Masraf Çeşidi
R/3 sisteminin entegre yapısı nedeniyle, Mali Muhasebe'de yaratttığınız gider hesaplarına karşılık gelen birincil masraf çeşitlerini Maliyet Muhasebesi ve Kontrol'de yaratmanız gerekir. Bu FI'daki giderlerin CO'daki birincil hesaplarla mutabık olmasını garanti eder. CO'da birincil masraf çeşitlerini yaratmadan önce, FI'da gelir/gider hesaplarını yaratmalısınız.
Bir birincil masraf çeşidine kayıt yapabilmek için, giderlerin kaynağını tanımlayacak bir masraf taşıma nesnesine (masraf yeri gibi) gerek vardır. Malzeme giderleri ve maaş giderleri birincil masraf çeşitlerine örnek olabilir.
Bu masraf çeşitleri, aktivite mahsuplaştırmaları , toplam dağıtım ve masraf yükleme gibi durumlarda dahili değer akışlarını kaydetmek için kullanılırlar. FI'da kendilerine karşılık gelen defteri kebir hesapları yoktur, sadece CO içinde tanımlanırlar.
Maliyet Muhasebesi ve Kontrol'de gelirleri analiz etmek istediğinizde R/3 sistemi gelirleri, gelir çeşitleri olarak kaydeder. Gelir çeşitleri birincil masraf çeşitleridir.
Bir masraf çeşidi yarattığınızda bir masraf çeşidi kategorisi tayin etmelisiniz. Bu tayin, masraf çeşidini kullanabileceğiniz işlemleri belirler. Örneğin kategori 01 (genel birincil masraf çeşidi), Mali Muhasebe ve Malzeme Yönetiminden gelen standart birincil kayıtlar için kullanılır.
Kontrol Kodu
➩ Kontrol Kodunun Bakımı
➩ Numara Aralıklarının Bakımı
➩ Versiyonların Bakımı
Uyarlama Akışı------------------
Şirket Kodu oluştur
Kontrol Koduna şirket koduna tayin et
Masraf Çeşidi
➩ Birincil Masraf Çeşitlerinin Manuel Yaratılması (KA01)➩ Masraf Çeşitlerinin Otomatik Yaratılması
➩ İkincil Masraf Çeşitlerinin Yaratılması (KA06)
➩ Masraf Çeşitlerinin Silinmesi (KA04)
➩ Masraf Çeşitleri Grubu Yaratma (KAH01)
➩ Masraf Çeşitleri Ana Veri Raporu (KA23)
➩ Masraf Çeşitleri: Şirket Koduna Göre Döküm:(S_SL0_21000007)
Uyarlama Akışı------------------
Manuel masraf çeşidi yarat
Otomatik hesap planı oluştur
Kontrol Kodunun ayarlarını yap
OKEON –Masraf Yeri oluştur
F-02’den masraf çeşidine kayıt at
Alan Durum Grubu
➩ Ana Hesap Alan Durum Grubu ➩ Kayıt Anahtarı Alan Durum Grubu ➩ Hesap Grubu Alan Durum Grubu Uyarlama Akışı------------------Ana Hesap: OBD4
Kayıt Anahtarı: OB41
Alan Durum Grubu:OBC4
Masraf çeşidi hesaplarında bu alanların tıklı olması gerekir (Ek hesap tayini)
CO Masraf Yeri Muhasebesi
Masraf yerleri şirket içi ve şirket dışı giderlerin takibinin ve kontrolünün, bu giderlerin oluştukları yerler itibariyle yapılmasını sağlayan en küçük birimlerdir. Masraf yeri yapısı; masrafların maliyet muhasebesi yöntemlerine uygun olarak çeşitli dağıtım teknikleri ile esas üretim yerlerine dağıtılmasını ve bu birimlerden de ürünlere yüklenmesini sağlayan yapıdır.
Masraf yerleri giderlerin oluştuğu sorumluluk/yönetim alanlarıdır. Masraf yerlerini işlevsel gereklilikler, dağıtım kriterleri, sunulan aktiviteler, coğrafi faktörler ve/veya sorumluluk alanları temelinde kurabilirsiniz.
1-Masraf Yeri Uyarlama İşlemleri
2-Masraf Yeri İşlemleri
3-İstatistiksel Gösterge
4-Masraf Yeri Dağıtım
adımlarından oluşur.
1-Masraf Yeri Uyarlama Masraf Yeri Tanımı
Masraf Yeri Tanımı:giderlerin oluştuğu sorumluluk/yönetim alanlarıdır. Masraf yerlerini işlevsel gereklilikler, dağıtım kriterleri, sunulan aktiviteler, coğrafi faktörler ve/veya sorumluluk alanları temelinde kurabilirsiniz,
Masraf yeri örnek kodlama:
Masraf yerleri şirket içi ve şirket dışı giderlerin takibinin ve kontrolünün, bu giderlerin oluştukları yerler itibariyle yapılmasını sağlayan en küçük birimlerdir. Masraf yeri yapısı; masrafların maliyet muhasebesi yöntemlerine uygun olarak çeşitli dağıtım teknikleri ile esas üretim yerlerine dağıtılmasını ve bu birimlerden de ürünlere yüklenmesini sağlayan yapıdır.
Kontrol Koduna Masraf Yeri Hiyerarşisi Atama (OKKP)
1-Masraf Yeri Uyarlama Masraf Yeri Hiyerarşisi
Genel masraf muhasebesi için, birbirine benzer tipteki masraf yerlerini karar verme, kontrol, veya yönetim fonksiyonlarına göre birleştirebilirsiniz. Bu değişik masraf yeri tiplerini yapılandırılmış şekilde temsil edebilmek için masraf yeri standart hiyerarşisini yaratırsınız.
Şirket kodu, iş alanı veya kar merkezi gibi organizasyon öğelerinin tayinini bir mali yıl içinde ancak aşağıdaki koşullarda değiştirebilirsiniz:
➩ Yeni şirket kodunun para birimi eski şirket kodu ile aynı ise
➩ Sadece belirlenen mali yılda plan verileri varsa
➩ Masraf yeri bir duran varlığa, iş yerine veya bir HR ana verisine tayin edilmemişse.
Masraf Yeri Türü Tanımlama (OKA2)
Masraf yeri kategorisi masraf yeri ana verisinde masraf yerinin kategorisini belirleyen bir göstergedir. Yönetim, üretim, satış ve dağıtım buna örnek olabilir. Kendi masraf yeri kategorilerinizi veya SAP tarafından sağlanan kategorileri kullanabilirsiniz.
Masraf yeri kategorileri benzer masraf yerlerine aynı karakteristikleri tayin etmenizi sağlar. Örneğin, belirli aktivite tiplerinin sadece belirli masraf yerlerinde yer almasına izin verebilirsiniz. Bu, üretim aktivitelerinin yanlışlıkla yönetim masraf yerlerine kaydedilmesini önlemekte faydalı olacaktır. Masraf yeri kategorisinin genel giderlerin hangi yüzdesinin bu masraf yeri kategrisine uygulanacağını belirlediği durumlarda, masraf yeri kategorisini maliyetlerin hesaplanmasında da kullanabilirsiniz.
Uyarlama'da her masraf yeri kategorisi için blokaj göstergeleri tanımlayabilir veya masraf yerlerinde miktar kullanımına izin verebilirsiniz. Bir masraf yerini belli bir kategoriye tayin ettiğinizde(masraf yerinin yaratılması sırasında) bu kategorideki göstergeler veya izin verilen değerler o masraf yeri için varsayılan değer olarak önerilir.
2-CO –Masraf Yeri İşlemleri
➩ Masraf Yeri Yaratma ( KS01)
➩ Masraf Yerine Blokaj Koyma (KS02)
➩ Masraf Yeri Grubu Yarat (KSH1, OKEON)
➩ Masraf Yeri Ana Veri Raporu (KS13)
➩ Masraf Yeri Fiili Raporu (KSB1)
➩ Manuel transfer kaydı/görüntüle/ters kayıt KB11N/KB13N/KB14N
➩ Masraf Yeri Plan (bütçe) Girişi (KP06)
➩ Masraf yeri plan/fiili karşılaştırma raporu (S_ALR_87013611)
Manuel transfer kaydı/görüntüle/ters kayıt KB11N/KB13N/KB14N: Transfer yaparken çok dikkatli olmak gerekir çünkü sistem, gönderen masraf yerinde gönderilmek istenilen tutar kadar masraf var mı yok mu kontrolü yapmaz
İşlem tabanlı transfer kaydında, varolan masraf çeşidini bir masraf yerinden diğerine (veya farklı bir CO nesnesine) aktarabilirsiniz. Bu işlev, daha önceki bölümlerde yanlış biçimde kaydedilmiş olan, Maliyet Muhasebesi ve Kontrol bölümündeki kayıtları düzeltmek için kullanılır
3-CO –İstatistiksel Gösterge Tanımı
➩ İstatistiksel göstergeler, mahsuplaştırmaların (dağıtım, toplam dağıtım) yapılmasında temel (izleme faktörü) olarak kullanılırlar.
➩ İstatistiksel göstergeler sabit veya toplam değer olarak tanımlanır.
➩ Sabit değer:Eğer sabit değer tipinde bir gösterge kullanılıyorsa yeni bir değer girilinceye kadar sabit değer olarak girilen değer geçerli olacaktır.
Sabit değer:Eğer sabit değer tipinde bir gösterge kullanılıyorsa yeni bir değer girilinceye kadar sabit değer olarak girilen değer geçerli olacaktır
Toplam değer: Eğer toplam değer tipinde bir gösterge kullanılıyorsa yeni girişlerle toplam değer değiştirilmiş olur.
Çalışan sayısı, telefon konuşmalarının uzunluğu gibi istatistiksel göstergeler masraf yerleri , kar merkezleri ve iç siparişlerde tanımlanan istatistiksel değerlerdir. Aynı zamanda, bir masraf yeri tarafından sağlanan belirli aktivite için bir değer de tanımlayabilirler (ulaştırma masraf yerinde tamirleri yapan çalışan sayısı gibi) (aktiviteye bağımlı istatistiksel gösterge) .
İstatistiksel göstergeler için plan ve fiili değerler girebilirsiniz.
İstatistiksel göstergeler, mahsuplaştırmaların (dağıtım, toplam dağıtım) yapılmasında temel (izleme faktörü) olarak kullanılırlar.
İstatistiksel göstergeler sabit veya toplam değer olarak tanımlanır.
Sabit değerler (çalışan sayısı gibi) girildiği dönemden aynı mali yılın takip eden dönemlerine aynen taşınır. Sadece değer değişirse yeni bir kayıt yapılır. Mali yıl toplamı , dönem toplamlarının ortalamasıdır.
Toplam değerler (örneğin telefon kontörleri) sadece girildikleri döneme kaydedilirler. Toplam değerler için, mali yıl toplamı tüm dönem değerlerinin toplamıdır.
İstatistiksel göstergeleri, Lojistik Bilgi Sistemindeki (LBS) bir göstergeyi CO'daki bir istatistiksel göstergeye tayin ederek LBS'den transfer edebilirsiniz.
➩ İstatistiksel Gösterge Yaratma ( KK01)
➩ İstatistiksel Gösterge Ana Veri Raporu (KK04)
➩ İstatistiksel gösterge girişi/görüntüle/ters kayıt KB31N/KB33N/KB34N
➩ İstatistiksel Gösterge Dönem Raporu (S_ALR_87013645)
Sabit değer
:Eğer sabit değer tipinde bir gösterge kullanılıyorsa yeni bir değer girilinceye kadar sabit değer olarak girilen değer geçerli olacaktır.
Toplam Değer: Eğer toplam değer tipinde bir gösterge kullanılıyorsa yeni girişlerle toplam değer değiştirilmiş olur.
4-CO –Masraf Yeri Dağıtım Tanımı
➩ Dağıtım (Distribution):Birincil masrafların bir gönderen masraf yerinden, alan CO nesnelerine transfer edilmesi için yaratılır.
➩ Toplam Dağıtım (Assesment):Birincil ve ikincil masrafların bir gönderen masraf yerinden, alan CO nesnelerine transfer edilmesi için yaratılır.
➩ Toplam dağıtım sırasında kaynak masraf çeşitleri bir toplam dağıtım masraf çeşidinde (ikincil masraf çeşidi, kategori=42) toplanırlar. Sistem daha az toplamlar kaydı yazdığından, toplam dağıtım dönemsel transfer kaydı ve dağıtımdan daha iyi bir performasa sahiptir.
CO –Masraf Yeri Dağıtım İşlem Kodları :
- Dağıtım (Distribution) KSV5
- Devre Oluştuma (KSV1)
Dağıtım, birincil masrafların bir gönderen masraf yerinden, alan CO nesnelerine transfer edilmesi için yaratılır. Dağıtım sırasında sadece masraf yerleri veya iş süreçleri gönderen olarak kullanılabilir.
Dağıtımın alıcısı, masraf yeri, PYP öğesi, iç sipariş, masraf nesnesi veya iş süreci olabilir. Alıcı nesne kategorilerini uyarlamada kısıtlayabilirsiniz.
Birincil kayıtlar (enerji giderleri gibi) bir masraf yerinde toplanırlar ve dönem sonunda kullanıcı tanımlı bir anahtarla mahsuplaştırılırlar.
Sadece birincil masraflar dağıtılabilir. Bu işlem sırasında, orijinal masraf çeşidi aynı kalır.
Mahsuplaştırmanın tamamıyla izlenebilir olması için, hem alıcı, hem de gönderen nesnede satır kalemi kayıtları yapılır.
Dağıtım için istenilen sıklıkta ters kayıt yapılabilir.
Gönderen-alan ilişkisini tanımlamak için, Devre-Parça yöntemi kullanılır.
- Toptan Dağıtım (Assesment) KSU5
- Devre oluşturma (KSU1)
- KSB5: Fiili Masraf Belgelerinin Görüntülenmesi
- RKABSHOW : CO Belgelerinin Görüntülenmesi
- RPC0 : Kontrol kodu ayarları
Toplam dağıtım, birincil ve ikincil masrafların bir gönderen masraf yerinden, alan CO nesnelerine transfer edilmesi için yaratılır. Toplam dağıtım sırasında masraf yerleri veya iş süreçleri gönderen olarak kullanılabilir.
Bir toplam dağıtımın alıcıları , masraf yeri, PYP öğesi, iç sipariş veya masraf nesnesi olabilir. Alıcı nesne kategorilerini uyarlamada kısıtlayabilirsiniz.
Birincil ve ikincil kayıtlar dönem sonundakullanıcı tanımlı bir anahtarla mahsuplaştırılırlar.
Toplam dağıtım sırasında kaynak masraf çeşitleri bir toplam dağıtım masraf çeşidinde (ikincil masraf çeşidi, kategori=42) toplanırlar. Sistem daha az toplamlar kaydı yazdığından, toplam dağıtım dönemsel transfer kaydı ve dağıtımdan daha iyi bir performasa sahiptir.
Mahsuplaştırmanın tamamıyla izlenebilir olması için, hem alıcı, hem de gönderen nesnede satır kalemi kayıtları yapılır. Sistem alan nesnelerde kaynak masraf çeşitlerini görüntülemez. Dolasıyla, toplam dağıtım alan nesnede masraf çeşitlerinin ayrıntısına inmek önemli olmadığında faydalı bir yöntemdir, (örneğin, kafeterya masraf yerindeki masrafların mahsuplaştırılması gibi)
Dağıtımdaki gibi, toplamlar kaydında da muhatap güncellenir.
Toplam dağıtım için istenilen sıklıkta ters kayıt yapılabilir.
Gönderen-alan ilişkisini tanımlamak için, Devre-Parça yöntemi kullanılır.
Standart Fiyat Ve Kayar Ortalama
S (Standart Fiyat): S fiyat denetimi ile yönetilen malzeme dönem boyunca standart bir fiyatla yönetilir. Dönem sonunda fiili birim maliyeti oluşur.
V(Kayar Ortalama) ): Yürüyen ağırlıklı ortalamada diyebiliriz. V fiyat denetimi ile yönetilen malzemenin birim maliyeti her işlem sonucunda güncellenir.
Kayar ortalama yöntemi anlık değişken fiyatı hesaplamaya yarayan bir yöntemdir. Bu yöntemde her tedarik işleminde malzeme fiyatı güncellenmektedir.
Kayar ortalama fiyat denetiminin avantajı malzemenin güncel fiyatını tutmasıdır. Fakat kayar ortalama fiyat denetiminin temel sorunu mal girişi işlemi sonrası malzeme sarf edildi ise,
daha sonra gelen faturada oluşan fiyat farkının malzemenin ve sarfın üzerine yansımamasıdır.
CO Belgesini Görüntüleme (KSB5, RKABSHOW)
KSB5 –Fiili CO Belgesini Görüntüle
RKABSHOW –Sadece CO Kayıt atılan belgeleri görüntüle
RKABSHOW ile tüm CO belgelerini görüntüleyebiliriz. ayrıntılar tuşu ile belgenin detayına kadar inebiliriz.
Belge detayı -1
Belge detayı -2
Belge detayı -3
Belge detayı -4
CO Ay Kapanış Hazırlıkları ve Kapanış
CO Ay Kapanış Hazırlıkları
1 Mal girişlerinin ve sarf hareketlerinin tamamlanması MM MIGO
2 Lojistik fatura kontrol işlemlerinin tamamlanması MM/FI MIRO
3 İlgili aya ait navlun ve diğer ithalat yan masraf fatura giriş işlemlerinin tamamlanması MM/FI ZITH51
4 Sayım hareketlerinin, hurda çıkışlarının, depo yerleri arası transfer hareketlerinin tamamlanması MM MIGO
5 Kapanacak aya ait mal girişlerinin QM kullanım kararının verilmesi MM/QM QA32
6 Teslimat ve fatura girişlerinin tamamlanması SD VL01N-VF01
7 İhracat masraf girişlerinin tamamlanması SD MIRO
8 Muhasebeleşmemiş faturalar listesinin kontrolü ve temizlenmesi SD VFX3
9 Mamul üretim teyitlerinin kontrol edilmesi, hatalı ve eksik teyitlerin tamamlanması PP COOIS, CO14, CO11N
10 Yarımamul teyitlerinin kontrol edilmesi, hatalı ve eksik teyitlerin tamamlanması PP COOIS, CO14, CO11N
11 COGI'lerin temizlenmesi PP COGI
12 FI'dan gider/gelir fatura girişlerinin tamamlanması FI FB60, FB70
13 HR girişlerinin tamamlanması FI ZFI_FGE, FB50
14 Müşteri / Satıcı Mutabakat kontrolü FI FBL1N, FBL5N, ZFI_MS_MUT
15 MG/FG denkleştirme ve mahsuplaştırma FI F13E, F.19
16 Dönemselleştirme programının çalıştırılması FI ACACACT
17 Satıcı/müşt denkleştirme, kur farkı hesaplamaları vb…(sadece FI için) FI F-32, F-44
18 Kredi Faiz hesaplama (sadece FI için) FI F-02, FB50
19 YP değerleme (sadece FI için) FI FAGL_FC_VAL
20 Duran varlık amortisman kayıtlarının yapılması AA AFAB
CO Ay Kapanış Süreci
1 Kapanış yapılacak dönem için kayıt blokajı konması CO OKP1
2 Üretim yapılmamış masraf yerlerindeki giderlerin transferi CO-CCA KB11N
3 Fiili istatistiksel gösterge aktarımı CO-CCA KB31N
4 Fiili dağıtım devresinin yürütülmesi CO-CCA KSV5
5 Yardımcı masraf yeri bakiye kontrolü CO-CCA S_ALR_87013611
6 Bakiye kaldıysa MY'leri arası transfer kaydı CO-CCA KB11N
7 İç sipariş masraf yükleme (gerçek iç sipariş kullanılmaya başlanırsa) CO-CCA KO8G
8 İç sipariş bakiye kontrolü (gerçek iç sipariş kullanılmaya başlanırsa) CO-CCA S_ALR_87012993
9 Esas üretim masraf yerlerinde bakiye kontrolü CO-CCA S_ALR_87013611
10 Aktivite miktar kontrolü CO-CCA S_ALR_87013611
11 Fiili masraf ayrıştırması CO-CCA KSS2
12 Fiili aktivite birim fiyat hesaplaması CO-CCA KSII
13 Standart/fiili aktivite birim fiyat kontrolü CO-CCA KSBT
14 Üretim siparişleri masraf yükleme CO-PC KO88
15 Üretim siparişleri bakiye kontrolü CO-PC S_ALR_87012993
16 MALZEME DEFTERİ KAPANIŞI CO-PC CKMLCP
17 Fiyat farkı bakiye kontrolleri ve analizleri CO-PC,FI FBL3N
18 Üretim masraf yerleri bakiye kontrolleri CO S_ALR_87013611
19 Fiili maliyetlerin kontrolleri CO ZCO_R003
20 Fiyat farkı ve ara hesapların sıfırlanması, kapanış fişlerinin kesilmesi CO F-02
21 PA toplam dağıtım devresinin çalıştırılması CO-PA KEU5
22 Yeniden Değerleme çalıştırılması CO-PA KE27
23 PA yukarıdan aşağıya dağıtım devresinin çalıştırılması CO-PA KE28
24 Gelir, iade, indirim, smm rakamlarının FI ile karşılaştırmalı kontrolü CO-PA S_ALR_87012277/KE30